หลวงปู่วัน
อุตตโม
วัดถ้ำอภัยดำรงธรรม จ.สกลนคร
ชาติกำเนิดและชีวิตปฐมวัย
พระอาจารย์วัน
อุตตโม เดิมชื่อ วัน นามสกุล สีลารักษ์ เกิดวันที่ 13 สิงหาคม
2465 ที่ตำบลตาลโกน อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร บิดาชื่อ
นายแหลม สีลารักษ์ มารดาชื่อ นางจันทร์ สีลารักษ์ มีพี่น้อง
2 คน พระอาจารย์วัน อุตตโม เป็นคนโต และมีพี่น้องต่างมารดาอีก
3 คน
ชีวิตสมณะ
การแสวงหาธรรม และปฏิปทา
หลวงปู่ได้บรรพชาเป็นสามเณรที่วัดศรีบุญเรือง ตำบลพันนา
อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ.2479
โดยมี พระราชกวี (จูม พันธุโล) เป็นอุปัชฌาย์ ได้กลับมาจำพรรษาที่วัดอรัญญิกวาส
อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร พระอาจารย์วัง ฐิติสาโร ซึ่งเป็นอาจารย์ของท่านได้พาออกเที่ยววิเวก
2 พรรษา และพาไปจำพรรษาที่วัดป่าบ้านสามผง ตำบลสามผง อำเภอศรีสงคราม
จังหวัดนครพนม อีก 2 พรรษา พรรษาที่ 5 พระอาจารย์วัน อุตตโม
ได้กราบลาอาจารย์เพื่อไปศึกษาฝ่ายปริยัติธรรมที่วัดป่าสุทธาวาส
อำเภอเมืองสกลนคร พระอาจารย์วัน อุตตโม ได้รับการชักชวนจากพระอาจารย์สิงห์
ธนปาโล ไปฝากตัวเป็นศิษย์ กับพระอาจารย์เสาร์ กันตสีโล ที่วัดป่าบ้านท่าฆ้องเหล็ก
อยู่ใกล้กับจังหวัดอุบลราชธานี
ต่อมาท่านได้อุปสมบทที่วัดศรีธรรมาราม
จังหวัดยโสธร เมื่อวันที่ 29 มกราคม 2485 โดยมีพระครูจิตตวิโสธณาจารย์
เป็นพระอุปัชฌาย์ พระมหาคล้าย วิสารโท เป็นพระกรรมวาจาจารย์
เมื่ออุปสมบทเป็นพระได้ทราบข่าวการมรณภาพของพระอาจารย์เสาร์
กันตสีโล ที่วัดบูรพาราม จังหวัดอุบลราชธานี จึงเดินทางไปนมัสการศพท่าน
และได้พบพระอาจารย์พรหม จิรปุญโญ ที่วัดป่าสุทธาวาส ขณะที่จำพรรษาในปี
พ.ศ.2488 พระอาจารย์วัน อุตตโม ได้จำพรรษาอยู่ร่วมกับพระอาจารย์มั่น
ภูริทัตโต พระอาจารย์ใหญ่ที่วัดบ้านหนองผือ (วัดภูริทัตราวาส)
มีหน้าที่ คือ
1. ทำข้อวัตรอุปัฎฐากพระอาจารย์มั่น ภูริทตตฺโต เพื่อช่วยพระอาจารย์เนตร
อีกแรงหนึ่ง
2. รักษาความสะอาดและจัดแจงศาลาโรงฉัน
3. ตักน้ำ
4. ดูแลน้ำร้อน
5. ควบคุมดูแลสิ่งของที่จะจัดถวายครูบาอาจารย์
6. ต้อนรับแขกที่มาหาครูบาอาจารย์
ความหวังของพระอาจารย์วัน อุตตโม ที่จะได้อุปัฎฐากพระอาจารย์ใหญ่ได้สมความปรารถนา
ต่อมาจึงไปกราบลาพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต เพื่อไปวิเวกที่บ้านบัว
และได้กลับมาปฏิบัติอุปัฏฐากพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต จนมรณภาพ
หลังจากเสร็จงานฌาปนกิจศพหลวงปู่มั่นแล้ว
พระอาจารย์วัน อุตตโม จึงเที่ยววิเวก ไปจำพรรษาที่วัดป่าพระสถิตย์
อำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย พังงา ภูเก็ต และกลับมาสร้างวัดถ้ำอภัยดำรงธรรม
อำเภอส่องดาว จังหวัดสกลนคร
ความมุ่งหมายของการมาอยู่ถ้ำอภัยดำรงธรรม มี 4 ประการ คือ
1. เพื่อรักษาสุขภาพ
2. เพื่อประโยชน์ส่วนตัว ด้วยเป็นนักบวชในพุทธศาสนา ต้องบำเพ็ญธุระ
2 ประการ คือ ต้องศึกษาเล่าเรียน ท่องบ่นจดจำพระปริยัติธรรม
และบอกสอนผู้อื่นเรียกว่า คันถธุระ
3. เพื่อประโยชน์ของหมู่คณะ เมื่อท่านปฏิบัติตัวของตนไปในปฏิปทาใดก็ได้
อบรมสั่งสอนหมู่คณะให้ดำเนินรอยในปฏิปทานั้น ประโยชน์ที่พึงได้ย่อมอยู่ที่ตัวบุคคลแต่ละคน
เท่าที่จะสามารถปฏิบัติได้
4. เพื่อประโยชน์แก่ประชาชนคนไทย ถือว่าวัดเป็นจุดเด่นของบ้านเมืองตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปัจจุบัน
ในปี
พ.ศ.2504 ท่านได้ขึ้นมาจำพรรษาที่ถ้ำอภัยดำรงธรรมเป็นปีแรก
จนถึงปี พ.ศ.2523 ท่านได้รับอาราธนานิมนต์ทางกรุงเทพฯ พร้อมด้วยพระคณาจารย์อื่น
ๆ อีก 4 รูป คือ พระอาจารย์บุญมา ฐิตเปโม พระอาจารย์จวน กุลเชฎโฐ
พระอาจารย์สิงห์ทอง ธัมมวโร และพระอาจารย์สุพัฒน์ สุขกาโม
ไปขึ้นเครื่องบินที่จังหวัดอุดรธานี เมื่อวันที่ 27 เมษายน
พ.ศ.2523 เมื่อเครื่องบินมาถึงเขตจังหวัดปทุมธานี อำเภอคลองหลวง
เครื่องบินได้ประสบพายุหมุนและประกอบกับฝนตกหนัก เครื่องบินจึงเสียหลักตกลงที่ท้องนาเขตอำเภอคลองหลวง
จังหวัดปทุมธานี พระอาจารย์วัน อุตตโม พร้อมด้วยคณะถึงแก่มรณภาพ
พร้อมผู้โดยสาร
ธรรมโอวาท
๑. คนกตัญญูกตเวที จึงเป็นบุคคลที่หาได้ยากและมีน้อย
ภาพพระธาตุ
เนื้อหาภายใน
หน้าแรก 
คำนำ
บอกกล่าว