พระมหาเถรศรีศรัทธาราชจุฬามุนีศรีรัตนลังกาทีปมหาสามีเป็นเจ้า ซึ่งเป็นพระโอรสของพระยากำแหงพระราม และเป็นพระนัดดาของพ่อขุนผาเมือง (กองหอสมุดแห่งชาติ 2526) เป็นผู้จารึกขึ้นในระหว่างปี พ.ศ. 1890-1917 กล่าวถึงอิทธิปาฏิหาริย์ของพระเกศธาตุที่วัดมหาธาตุ เมืองสุโขทัยตอนหนึ่งว่า (...คืออักษรที่เลือนหายไม่สามารถอ่านได้)

........... รัสมีลางอันขาวดังด...กรัตนดอกซ้อนดอกพุดเห็นแก่ตาดาษทั่วจักราพาล พระเกศธาตุเสด็จมีหมู่หนึ่งชี ดังสายฟ้าแมลบ ดั่งแถวน้ำแล่นในกลางหาว อัศจรรย์สิ่งเห็นตะวัน...ออกเขียวดังสุงเผาหม้อไห........

ศิลาจารึกวัดศรีชุมหลักที่2

พระนเรศวรมหาราช

ส่วนพระนเรศร์จึงแต่งองค์แล้วก็เสด็จขึ้นยืนอยู่บนเกยชัย อันช้างพระที่นั่งอยู่ที่ริมเกยกับนายควาญช้าง เมื่อจักมีบรมโพธิสมภาร จึงบันดาลให้ประจักษ์ในทัพขันธ์ ในเวลากลางวันก็บันดาลให้มีอัศจรรย์มา พระอาทิตย์นั้นก็ทรงกลด อันแดดนั้นก็มิได้ต้ององค์ ร่มอยู่สักศอกปลาย ส่วนที่นอกนั้นก็เป็นแสงแดดอยู่ ก็แลเห็นเป็นอัศจรรย์ทั่วกันไปสิ้นทั้งทัพ แล้วแลเห็นพระบรมธาตุเสด็จมาบนกลางอากาศ มีพระรัศมีเป็นอันมาก ปาฏิหาริย์มาที่หน้าพลับพลาไป

คำให้การของขุนหลวงหาวัด ฉบับหลวง หน้า18

สมเด็จพระเอกาทศรถ

สมเด็จพระเอกาทศรถ เมื่อเสด็จไปปราบพระยาศรีไสยณรงค์ที่เป็นกบฏเมืองตะนาวศรี พอเพลา 3 ยาม 7 บาท พระบรมสารีริกธาตุใหญ่เท่าผลส้มเกลี้ยง เสด็จผ่านตะนาวศรีมาแต่ทิศอุดรไปเฉียงอาคเนย์ พระรัศมีสว่างวาบไปทั่วอากาศและปฐพี....ทรงปีติโสมนัส ถวายทศนัขสโมธานเหนือพระศิโรดมด้วยเบญจางคประดิษฐ์ แล้วปุโรหิตาจารย์ทั้งหลายให้ประโคมแตรสังข์ดุริยางคดนตรีพี่พาทย์และฆ้องชัยในทันที

ปิยารำลึก หน้า 38

พระศรีสุนทรโวหาร (สุนทรภู่) ได้กล่าวถึงพระธาตุเสด็จไว้ในงานประพันธ์ นิราศภูเขาทอง ดังนี้

นิราศภูเขาทอง